سلام.................................................
من دارم براي كنكور درس مي خوانم اما خيلي اضطراب دارم.................
[
گزیده ای از دفاعیات دکتر مصدق در دادگاه
((... من مسلمانم. خانواده ام مسلمان، پدر و مادرم مسلمان،
((من ایرانی و مسلمانم و علیه هر چه که ایرانیت و اسلامیت ما را تهدید می کند تا زنده هستم مبارزه می نمایم.))
* * *
وی با حالت متأثر و گریه در دادگاه گفت.
((حضرت سید الشهدا، فرموده چون در هر حال مرد باید بمیرد، همان بهتر که مردانه با شمشیر کشته شود...))
* * *
((من میخواهم در راه وطن شربت شهادت بچشم.
من میخواهم در راه وطن بمیرم...
من میخواهم در قبرستان شهدای آزادی دفن بشوم.
من تا آخر عمر برای دفاع از وطن حاضر می باشم.
* * *
(( از نظر ما اجنبی، اجنبی است، شمال و جنوب فرقی نمی کند و موازنه بین آنها یگانه راه نجات است و در سایه این سیاست است که ما می توانیم تمام نعمت های معنوی و مادی را مانند یک ملت مستقل تحصیل نمائیم که هیچ چیز جز مصلحت ایران و قومیت و دین و تمدن خودمان محرک ما نباشد.))
((از دفاعیات دکتر مصدق در دادگاه))
* * *
((... من فقط یک جنایت کرده ام و آن مبارزه مردانه با شرکت غاصب نفت و مخوفترین سازمانهای استعماری و جاسوسی می باشد.))
((از دفاعیات دکتر مصدق در دادگاه))
* * *
((برای من که در راه وطن عزیزم میخواهم کشته شوم، پله ی اول افتخار است. بلکه مقصود اجرای قانون و گفتن حقایقی برای ضبط در تاریخ و در نفع ملت ایران است.
((ص 317- از خاطرات و تألمات دکتر مصدق))
[ پنج شنبه 17 بهمن 1392برچسب:دکتر مصدق,تاریخ,مطالب تاریخی,دفاعیات دکتر مصدق,ابر مرد تاریخ,ابر انسان تاریخ(دکتر مصدق),
] [ 22:34 ] [ امیرحسین اسلامی ][
ساواک در اوسط دهه ۱۹۵۰ میلادی (اواسط دهه ۱۳۳۰ شمسی) با همکاری مشترک موساد و سیا در ایران شکل گرفت و هدف از آن تاسیس یک نیروی پلیس مخفی در ایران بودهاست.
در این سازمان افرادی را برای شکنجه ی افراد انقلابی انتخاب کرده بودند که بعد از مدتی به علت بی رحمی و شکنجه ی زیاد بین زندانیان شهرت خاصی پیدا کردند.
ادامه مطلب
[ دو شنبه 14 بهمن 1392برچسب:ساواک,شکنجه,معروف,زندانی,سیاسی,انقلاب,خواندنی,
] [ 13:6 ] [ امیرحسین اسلامی ][
پدر بزرگم چند بیت شعر زیبا از قدیم الایّام حفظ کرده که بار معنایی بسیار والایی دارند و بسیار آموزنده هستند و این روز ها کم تر از این حرف ها می شنویم یا می بینیم و بیشتر به یک خاطره ی بسیار دور در کودکی تبدیل شده اند که به سختی یادمان می آید:
رنگ زردم را ببین برگ خزان را یاد کن/با بزرگان کم نشین بیچارگان را یاد کن
آهو ز دشتمی رود و صیحه می کشد/صیاد بی هنر و دویدن چه فایده است
دیدن خوش است ماهرخان را به چشم خویش/تعریفشان ز غیر شنیدن چه فایده است
ای بسا معصیت آلوده به تو فرمانم/چندی گویی برسم پیری و من توبه کنم، وقت پیری که رسیدم لحد درمان است.
دنیا به کسی به نا کسان راضی شد/گوساله خلیفه گشت و خر قاضی شد.
[ دو شنبه 7 بهمن 1392برچسب:شعر,شعر زیبا,شعر های زیبا,شعر های زیبای پدربزرگ,شعرهای زیبای پدر بزرگم,
] [ 18:39 ] [ امیرحسین اسلامی ][
متأسفانه به دلیل خریّت مسئولان و شکارچیان تعداد آن ها بسیار کم شده و همین روزهاست که ازبین بروند.(البته امیدواریم این اتفاق نیفتد)
یوزپلنگ آسیایی
یوزپلنگ ایرانی | |
---|---|
![]() |
|
طراحی از بدن یوز آسیایی در هند | |
وضعیت بقا | |
طبقهبندی علمی | |
فرمانرو: | جانوران |
شاخه: | طنابداران |
رده: | پستانداران |
راسته: | گوشتخوارسانان |
تیره: | گربهسانان |
سرده: | |
گونه: | A. jubatus |
زیرگونه: | A. j. venaticus |
نام سهجملهای | |
Acinonyx jubatus venaticus (۱۸۲۱) |
یوزپلنگ آسیایی یا یوزپلنگ ایرانی (نام علمی: Acinonyx jubatus venaticus) یک زیرگونهٔ بهشدّت در معرض خطر انقراض از یوزپلنگ است که اکنون تنها چند ده قلاده از آن در ایران یافت میشود.
این جانور در مناطق بیابانی در سطح منطقه زندگی میکرد و سالهاست که نسل آن در معرض نابودی کلی قرار دارد. نتایج جدیدترین تحقیقات نشان میدهد که بین ۷۰ تا ۱۰۰ یوز پلنگ در چهار منطقه خوارتوران در شهرستان شاهرود، بافق وجود داشته باشد. شهرستانهای زرند، نائین و جاجرم نیز نقاط دیگری است که احتمال حضور یوز در آنان میرود. این تخمین نتیجه نقشه برداری زمینی است که توسط بیش از ۱۲۰۰۰ دوربین دید در شب که در مکانهای مختلف کار گذاشته شده بود.[۱] همچنین در خرداد ماه سال ۱۳۹۱ در شهرستان بردسکن یک قلاده یوزپلنگ آسیایی مشاهده و تصویربرداری شد.[۲][۳]
محتویات
زیستگاه
در حدود ۲۰۰۰ سال پیش یوزها در اکثر نقاط آسیا حضور داشتند اما الان منحصر به نواحی دور افتادهای در بیابانهای ایران شدهاند. یوزها در سرزمینهای باز و علفزارها، دشتهای کوچک، مناطق نیمه بیابانی و سایر مناطقی که میتوان در آن شکار یافت زندگی میکنند. یوز پلنگها را در ایران میتوان در مناطق کویری پیدا کرد که شامل قسمتهایی از استانهای کرمان، خراسان، سمنان، یزد و تهران و مرکزی میشود. همچنین احتمالاً یوزپلنگها در مناطق خشک بلوچستان پاکستان که هنوز شکار یافت میشود وجود دارند. زیستگاههای یوز در ایران به علت پیشروی بیابانها و تبدیل شدن بخشی از زمینهای زیستگاه به زمینهای کشاورزی و مسکونی شدن بخشی دیگر و همچنین از بین رفتن مراتع توسط دامهای اهلی و در نتیجه کاهش تعداد آهو و گوزن که از منابع غذایی یوزها هستند کاهش یافتهاست.
یوز ماده مانند یوز نر محدوده خاصی را تصرف نمیکند و این به آن علت است که مادهها در میان زیستگاههای مختلف در حرکت میباشند و این اهمیت حفظ زیستگاهها را گوشزد میکند. در ایران یوزها پیشتر در کویرها بودند اما به خاطر اینکه در بیابان توسط شکارچیان بسیار راحت شکار میشدند به مناطق مرتفع تر و نیمه کوهستانی پناه بردند و اکنون بیشتر در این نواحی و درهای خشک میان کوهها دیده میشوند.
نام
یوز کلمهایست زبان فارسی که از دیرباز در اشاره به این حیوان بهکار میرفتهاست. یوز از بن مضارع یوزیدن به معنای جستن آمدهاست و بهجهت شباهت ظاهری این حیوان با پلنگ امروزه بیشتر با نام یوزپلنگ شناخته میشود.
چیتا واژهایست هندی که از واژه سانسکریت چیتراکا به معنی «خالخالی» وارد انگلیسی شده و گاهی در فارسی نیز بهکار میرود.
در زبانهای دیگر نامهای گوناگونی برای این حیوان بهکار رفتهاست. در زبان عربی یوز را "فهد" مینامند درحالیکه در افغانستان به آن "تازی پرنگ" (فارسی دری) و "تازی پلنگ" (پشتو) گفته میشود. در پاکستان نیز در زبان براهوئی به آن "یوز" گفته میشود. در زبان سواحیلی نیز که در شرق آفریقا رایج است نام "دوما" را برای این جانور بکار میبرند.[۴]
شکل ظاهری
یوزپلنگ سریعترین حیوان روی خشکی است و سرعتش میتواند به ۱۰۰ کیلومتر در ساعت برسد اما تا چند صد متری بیشتر نمیتواند با این سرعت بدود. پوستی نخودی رنگ و با خالهای سیاه و گرد و کوچک دارد، و موهایش زبر و کوتاهاست. این حیوان اندامی کشیده دارد و اندازه بدن یک یوز بالغ ۱۱۲ تا ۱۳۵ سانتیمتر با دمی به اندازه ۶۶ تا ۸۴ سانتیمتر است و وزنش میتواند از ۳۴ تا ۵۴ کیلوگرم باشد. کلاً نرها بزرگتر از مادهها هستند. خطی به نام خط اشک از گوشه چشم این حیوان تا گوشه لبش امتداد یافتهاست که این خط در نوع ایرانی ضخیم تر از نوع آفریقایی است.
تغذیه
یوزها، غزالها و گوزنهای کوچک را شکار میکنند. در ایران بیشتر شکارشان آهو و جبیر و قوچ و میش ٬بز و کل و حتی خیلی وقتها خرگوش و دیگران حیوانات از قبیل حتی روباهها و شغال را شکار میکنند کلاً هر حیوانی را در بیابان بیابند میتوانند شکار کنند. دیده شده که یوز پلنگ بز و گوسفند را نیز شکار کردهاست اما به ندرت پیش میآید که به حیوانات اهلی حمله کند و معروف نیست که به انسانها نیز حمله کرده باشد. یوز پلنگها در ایران به فلات مرکزی محدود شدهاند. مهمترین علتی که باعث کاهش شکارهای اصلی این حیوان از قبیل قوچ و میش شده از بین رفتن چراگاهها به علت چرا بیش از اندازه حیوانات اهلی میباشد. همچنین از دیگر علل تهدید کننده جمعیت این حیوان در ایان استخراج معادن در زیستگاههای این جانور است.
روش شکار کردن یوزها به این صورت است که ابتدا با احتیاط به طعمه نزدیک میشوند و یک فاصله ۱۰۰ تا ۲۰۰ متری را با آن حفظ میکنند٬و پشت ناهمواریهای زمین ٬بوتهها یا دیگر پوششها خود را پنهان میکنند و ناگهان حمله میکنند. سرعت یوز در مسافت کوتاه بسیار قابل توجهاست و از هر شکار یا حتی حیوان شکارچی سیعتر است. حتی یوز از یک سگ شکاری و یک کانگورو بسیار سریعتر است. اما این سرعت را نمیتواند در مسافت طولانی حفظ کند. یک سگ شکاری نمیتواند از یک گوزن هندی سبقت بگیرد اما ژنرال مک آلیستر دیدهاست که یک یوز یک گوزن نر سیاه را در حالی که از فاصله ۳۶۰ متری به سمتش دویده شکار کردهاست.
اما در ایران چون یوزها طعمههایشان بیشتر در مناطق نیمه کوهستانی زندگی میکنند دیگر به این صورت شکار نمیکنند بلکه در آبشخورها کمین کرده تا از غفلت طعمه استفاده کنند. در ایران به علاوه حیوانات بومی که شکار یوز میشوند دیده شده در شمال کشور حتی از گیاهان مانند انجیر وحشی نیز تغذیه کردهاند.
سیر تاریخ تکامل
یوزپلنگ زمانی در عربستان و هند و تمام ایران و مرکز آسیا و افغانستان و پاکستان محدود بود و در ایران و شبه قاره هند که بسیار زیاد بود. یوزپلنگها تنها گربه سانانی هستند که میتوانند اهلی شده و برای شکار آموزش بینند. گفته شده امپراتور مغول هندوستان ٬اکبر شاه، حدود ۱۰۰۰ قلاده یوزپلنگ در یک زمان داشتهاست. چیزی که در بسیاری از نقاشیها و مینیاتورهای ایرانی و هندی نشان داده شدهاست، محدودههایی برای نگهداری یوز پلنگ در تعداد زیاد است. نگهداری این حیوان بسیار پیچیدهاست: به طور مثال میزان باروری این حیوان در اسارت بسیار پایین است و نرخ مرگ و میر در میان تولههای این حیوان به علل ژنتیکی بسیار زیاد است و همچنین این حقیقت که ماده در این حیوان انتخاب کننده جفت است و نمیتوان دو یوز نر و ماده را در کنار هم گذاشت تا خودشان جفت شوند چون ممکن است با هم جفت گیری نکنند و ماده، نر را نپسندد. و این عوامل باعث شده میزان تولید مثل این حیوان در اسارت بسیار پایین باشد. دانشمندان به یک حقیقتی در باره یوزها پی بردهاند و آن این است که بدن تمام یوزها از یک سیستم ایمنی کاملاً مشابه بهره میبرد و در واقع یک بیماری کشنده میتواند همه یوزها را به طور مشابه از پای در آورد و هیچ یوزی ار آن جان سالم به در نبرد. و این مشابهت در زنهای ایمنی بدن به خاطر پیوند خوردن یوزها در ۱۲۰۰۰ سال پیش است که باعث شباهت ژنی آنها به همدیگر گردیدهاست. در واقع بوجود آمدن یک نمونه قوی در آینده غیرقابل پیش بینی است.
در گذشته، زیستگاه یوز پراکندگی وسیعی از شبه جزیره عربستان تا هندوستان و ترکمنستان داشتهاست. اما در قرن اخیر بر اساس اطلاعات موجود نسل یوز آسیایی جز در ایران در سایر کشورها منقرض شدهاست: عراق ۱۹۲۹، کویت ۱۹۴۲، هند ۱۹۴۷، قزاقستان ۱۹۷۰، پاکستان ۱۹۷۲، ترکمنستان ۱۹۷۳، عربستان ۱۹۷۳، امان ۱۹۷۷.[۵]
در ابتدای قرن ۲۰ یوز در بسیاری از نواحی در آستانه انقراض قرار داشت و آخرین ادله عینی از یوز در هندوستان مربوط به سه عکس است که در سال ۱۹۴۷ گرفته شدهاست. در سال ۱۹۹۰ به نظر میرسد که یوز تنها در ایران باقیمانده باشد. در سال ۱۹۷۰ برآورد شده بود که ۲۰۰ یوزپلنگ در ایران وجود دارند. اما اخیراً زیست شناس ایرانی هرمز اسدی تخمین زدهاست که تعداد یوزها در ایران بین ۵۰ تا ۶۰ قلاده باشد و از این تعداد نیز بیشترشان در بیابانهای مرکزی ایران و بقیه در نواحی خشک بین مرز ایران و پاکستان هستند. در مناطقی که یوزها زندگی میکنند محلیها گفتهاند که بیش از ۱۵ سال است که آنها را ندیدهاند.
نگهداری
بعد از انقلاب حفظ حیات وحش در ایران اهمیت خود را از دست داد و یوزپلنگها همراه غزالها شکار میشدند و در نتیجه تعدادشان به سرعت رو به افول نهاد. و در نتیجه اقدامات بعد از انقلاب در ایران اکنون این جانور در لیست جانوران در معرض خطر انقراض قرار گرفتهاست. بعضی بررسیهای آقای اسدی در سال ۱۹۹۷ نشان دادهاست اگر میخواهیم نسل یوز در ایران هم منقرض نشود باید یک اقدام عاجل در مورد افزایش جمعیت غزالها و حفظ زیستگاه آنها انجام دهیم.
دشمن طبیعی یوز، سگ گله و پلنگ است. برخلاف تصور اکثر مردم، یوزها حیوانات آرامی هستند و هرگز به دامهای اهلی حمله نمیکنند. ورود دام به زیستگاه یوز از تهدیدات اصلی زندگی یوزپلنگ است، علاوه بر اینکه سگ گله ممکن است به یوز حمله کند، چوپانان هم به محض رویارویی با این حیوان با تصویر احتمال حمله یوز به دامها، حیوان را با تیر یا سنگ میزنند.
از سوی دیگر، با توجه به اینکه وجود آب در زیستگاه اصلی یوز که دشتهای باز و تپه ماهورهای واقع در مناطق استپی و بیابانی است، یک موهبت محسوب میشود، دام و بخصوص شتر وقتی سر آبشخور یا چشمه میآیند، آن را اشغال میکنند و دیگر نه یوز و نه طعمههایش به آنجا نمیروند. در نتیجه طعمههای یوز مهاجرت میکنند یا میمیرند و به دنبال آن زندگی یوز هم تحت تاثیر قرار میگیرد.
گفتنی است که غذای اصلی این حیوان را آهو، جبیر، قوچ و میش، کل و بز و خرگوش تشکیل میدهد که امروزه به دلیل شکار بیرویه شکارچیان غیرمجاز مجهز به خودروها و موتورسیکلتهای قدرتمند صحرایی، جمعیت آنها نیز به شدت در حال کاهش است.
تهدیدات
تعغیرات زمینی تأثیرگذارترین عامل در اکوسیستم یوزپلنگ میباشد. آزار اذیت از طرف انسان، کاهش زیستگاهها و پراکنده شدن زیستگاهها، گسترش بیابانها و شکار منابع غذایی یوزپلنگها مثل غزالها و مخصوصا شکار حیوانات برای سرگرمی یا برای تجارت از علل کاهش نسل این حیوان بودهاست. بر طبق گزارش سازمان محیط زیست کشور این کاهش مخصوصا در بین سالهای ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۱ بودهاست.
اکنون یوزپلنگها در تعداد بسیار کم و در نواحی پراکنه زیست میکنند و این غلظت کم جمعیتی به خاطر کاهش جمعیت قوچ و آهو به علت از بین رفتن مراتع و همزمان با آن آزار و ادیت یوزها از سوی انسان میباشد.
از جمله دیگر عوامل تهدید کننده زیستگاه یوزپلنگها در ایران، احداث جاده از وسط منطقه حفاظت شده کوه بافق است که به رغم تلاشها هنوز این پروژه متوقف نشده است.[۶]
زغال سنگ، مواد مخدر و یوز پلنگ: زغال سنگ، آهن و مس سه فلزی هستند که در سه استان در ایران و میان زیستگاههای یوز پلنگ یافت شدهاند. تخمین زده میشود در دو منطقه زغال سنگ بافق و آهن نایبند بیشتر جمعیت یوزپلنگها بیرون از منطقه حفاظت شده باشند. خود استخراج معدن تهدیدی برای یوزها نیست. بلکه خطر اصلی به خاطر احداث جاده برای این معدن و رفتوآمد انسان در این جاده باعث نزدیکی بین انسان و یوز میشود و دسترسی انسانها را به یوز در مخصوصا بیرون از مناطق حفاظت شده افزایش میدهد. در مرز ایران و افغانستان و پاکستان هنوز گذرگاههایی وجود دارد که تبهکاران مسلح و قاچاقچیان مواد مخدر از آن طریق مواد مخدر را در مرکز و غرب ایران پخش میکنند٬آنها باید باید برای این کار از میان زیستگاههای یوز گذر کنند و یوزها مخصوصا در بیون از مناطق حفاظت شده تلفات بسیاری میدهند. سه کشور ایران ٬افغانستان و پاکستان نمیتوانند کاری اساسی ترتیب دهند. این اطلاعات بر طبق تحقیقات آقای اسدی در سال ۱۹۹۷ بودهاست اما اکنون اطلاعات موثقی در دسترس نیست.
تلاش برای حفظ یوزپلنگ آسیایی
پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی، با همکاری برنامه توسعه سازمان ملل و سازمان حفاظت ازمحیط زیست در سال ۲۰۰۱ شروع به کار کرد. برای کار مطالعاتی و حفاظتی، ۵ منطقه انتخاب شد که گمان میرفت ۸۰ درصد یوزهای ایران در آن مناطق پراکندهاند. پارک ملی توران، پارک ملی کویر در استان سمنان، منطقه حفاظت شده بافق و پناهگاههای حیاتوحش دره انجیر و نایبندان در استان یزد.
آمار موجود از یوز آسیایی
با اینکه آمار یوز آسیایی را در ایران گاهی بین ۵۰ تا ۶۰ قلاده و در کل، کمتر از ۱۰۰ قلاده عنوان کردهاند، این اعداد را "حدس کارشناسی" می دانند. چرا که یوزپلنگ حیوانی به شدت مخفی کار و فراری از انسان است، به راحتی خود را در طبیعت استتار میکند و گستره زیستگاهش بسیار وسیع است. همه این عوامل دست به دست هم میدهند تا آمارگیری از این گونه کاری بسیار مشکل شود. بهترین روش آمارگیری از یوز در ایران را استفاده از دوربین تلهای عنوان میکند. دوربینهای تلهای نوعی از دوربینهای اتوماتیک هستند که با عبور حیوان از جلوی چشمی دوربین، فاصلهای ۱۵ متری را عکس میگیرند. در واقع این دوربینها حضور حیوان را هم بواسطه تغییر شدت نور دریافتی در لحظه عبور درمییابند و هم از روی درجه حرارت بدن حیوان. ابتدا گذرگاههای یوز را از روی ردپای حیوان مشخص کرده، سپس دوربینهای تلهای را در آنجا کار گذاشته میشود. خالهای روی بدن یوز، مانند اثر انگشت انسان، منحصربهفرد است. بنابراین از روی عکسها، تعداد یوزها را در آن فاصله، مشخص کرده و با انجام کارهای آماری جمعیت یوز آن ناحیه را تخمین میزنند.
کار آماری انجام شده بر اساس تعداد یوزهای ثبت شده در زیستگاههای استان یزد برآورد ۸ تا ۱۲ یوز در این ایستگاهها را نشان میدهد و میتوان با حدود اطمینان ۹۵٪ از حضور ۹ تا ۱۸ یوز در این منطقه سخن گفت. برآوردهای پیشین جمعیت ۳۳ تا ۴۸ پوزپلنگ را برای استان یزد تخمین میزد. جمعیت کل یوزپلنگ ایرانی نیز در برآوردهای قبلی در سال ۱۳۷۶، تعداد ۵۰ تا ۱۰۰، در سال ۱۳۸۳ جمعیت ۵۰ تا ۶۰، و در سال ۱۳۸۷ تعداد ۷۰ تا ۱۰۰ یوزپلنگ ایرانی تخمین زده شده بود.[۷]
پروژه برآورد جمعیت یوزپلنگ ایرانی در استان یزد از دی ماه ۱۳۹۰ تا فروردین ماه ۱۳۹۱ به همت پروژه حافظت از یوزپلنگ ایرانی، انجمن یوزپلنگ ایرانی، و انجمن پنترا انجام شده و طی آن جمعا ۱۰۰ دستگاه دوربین تلهای در زیستگاههای بافق، دره انجیر، آریز و سیاهکوه در این استان کار گذاشته شد و برای رسیدن به نتایج نهایی باید کار در زیستگاههای میاندشت، عباسآباد، نایبندان، راور، خارتوران و پارک ملی کویر نیز انجام شده و مجموع نتایج گردآوری شود.[۸]
نصب گردنبند ردیاب برروی یوز
ژانویه سال ۲۰۰۷، پروژه رادیوتله متری و نصب گردنبندهای ردیاب روی یوزآسیایی برای نخستین بار به صورت عملی آغاز شد. طرف ایرانی این پروژه سازمان حفاظت محیط زیست، دفتر برنامه توسعه سازمان ملل (یو ان دی پی) در ایران و پروژه حفاظت از یوز آسیایی و طرف خارجی آن هم انجمن حفاظت از حیات وحش آمریکا (دبلیو سی اس) است. گردنبند ردیاب (جی. پی. اس کولار) شامل یک فرستنده و گیرنده رادیویی و قطعهای برای تنظیم زمان بازشدن قلاده است. هدف از نصب این ردیاب بدست آوردن اطلاعاتی در مورد زیستگاه، توقف گاه، مسیرهای رفتوآمد و مهاجرت یوز است. این گردنبندها، آنتن زمینی دیگری دارد که اگر از یک فاصلهای به گونه نزدیک تر شویم، بدون دسترسی مستقیم به گردنبند، اطلاعات توسط امواج (یو. اچ. اف) به دستگاهی زمینی منتقل میشود و از کل این اطلاعات، میتوان به رفتارشناسی این حیوان پی برد. وزن این گردنبدها ۲۸۰ گرم است. محدودیت زمانی این گردنبند باتری آن است که جی پی اس آن تا دوسال میتواند فعال بماند. گردنبندها طوری تنظیم میشوند که بعد از گذشت ۱۸ ماه، خودبهخود باز میشوند و از روی سیگنالهایی که میفرستد، جای آنها شناسایی میشود. برای گرفتن یوز در محل گذر آنها، تلههایی گذشته میشود که مجهز به فرستنده سیگنال هستند. به محض اینکه حیوان در این تلهها میافتد، تیم به محل مورد نظر رفته و دامپزشک تیم اقدام به بیهوش کردن یوز میکند. نمونه برداری از خون و بافت حیوان، نصب گردنبند و جاگذاری میکروچیپی در پشت گردن یوز از اقدامات بعدی است. بعد از آن از دارویی برای به هوش آوردن حیوان استفاده میشود تا حیوان، بیهوش در طبیعت نماند و خطراتی تهدیدش نکند.
در تاریخ
یوزپلنگ آسیایی از دیرباز مورد توجه انسانها بوده است و از آنجا که به سادگی اهلی میشود، در شکار طعمههایی چون غزال به انسانها کمک می کرده است. در میان آثار باستانی، مهری مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد در میانرودان این جانور را در حالی که قلادهای بر گردن دارد در کنار مربیش به تصویر میکشد. شاهان آشوری از یوزها برای شکار بهره میگرفتند. در سوریه و فلسطین، جنگجویان صلیبی از شکار آهو توسط یوز سخن به میان آوردهاند. گزارش شده است که یکی از شاهان سده پانزدهم میلادی در ارمنستان گلهای از یوزها به شمار صد عدد از این جانوران داشت.[۹]
پانویس
- پرش به بالا ↑ برنامه توسعه انسانی ملل متحد
- پرش به بالا ↑ «مشاهده یک قلاده یوزپلنگ آسیایی در منطقه حفاظتشده درونه». خبرگزاری ایسنا، ۳۰ خرداد ۱۳۹۱. بایگانیشده از نسخهٔ اصلی در ۰۱ فوریه ۲۰۱۳. بازبینیشده در ۱۹ تیر ۱۳۹۱.
- پرش به بالا ↑ «مشاهده یک قلاده یوزپلنگ آسیایی در بردسکن». سازمان صدا و سیمای ج ا ا (واحد مرکزی خبر)، 30 خرداد ۱۳۹۱. بایگانیشده از نسخهٔ اصلی در ۰۱ فوریه ۲۰۱۳. بازبینیشده در 14 بهمن ۱۳۹۱.
- پرش به بالا ↑ یوزپلنگ به چه معناست؟
- پرش به بالا ↑ Guggisberg, Wild cats of the world, 269-270.
- پرش به بالا ↑ http://fa.trend.az/regions/iran/2210243.html
- پرش به بالا ↑ آمار دقیق اما نگران کننده ثبت جمعیت یوز در استان یزد: تنها ۸ یوزپلنگ ایرانی ثبت شد مسعود بُربُر، روزنامه قانون، 22 آذر 1391
- پرش به بالا ↑ آمار دقیق اما نگران کننده ثبت جمعیت یوز در استان یزد: تنها ۸ یوزپلنگ ایرانی ثبت شد مسعود بُربُر، روزنامه قانون، 22 آذر 1391
- پرش به بالا ↑ Guggisberg, Wild cats of the world, 266.
منابع
- مشارکتکنندگان ویکیپدیا، «Asiatic Cheetah»، ویکیپدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد. (بازیابی در ۷ اوت ۲۰۰۸).
- «منبع جعبهزیست» (انگلیسی). ویکیپدیای انگلیسی. بازبینیشده در ۲۱ نوامبر ۲۰۰۸.
پیوند به بیرون
[
ببر مازندران
ببر مازندران (ببر هیرکانی) | |
---|---|
![]() |
|
ببر ایرانی | |
وضعیت بقا | |
طبقهبندی علمی | |
فرمانرو: | جانوران |
شاخه: | طنابداران |
زیرشاخه: | پستانداران |
رده: | گوشتخواران |
راسته: | گربهسانان |
زیرراسته: | پلنگشکلان |
تیره: | گربهسانان |
زیرخانواده: | Pantherinae |
سرده: | پلنگیان |
گونه: | Panthera tigris |
زیرگونه: | P. tigris virgata |
نام سهجملهای | |
Panthera tigris virgata Illiger, 1815 |
|
![]() |
|
محدوده پراکندگی |
ببر مازندران (Panthra tigris virgata) یا ببر هیرکانی، که در برخی نقاط به آن ببر کاسپین می گویند[۱]، (به مازندرانی: سِرخِ شیر یا مازرون ِببر) یکی از زیرگونههای ببر بوده است که در ناحیه گستردهای از غرب چین تا سواحل دریای سیاه میزیستهاست. جنگلهای هیرکانی، قفقاز، ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، قزاقستان، قرقیزستان و غرب چین مسکن این گونه از ببر بودهاست که حدود نیم قرن پیش منقرض شدهاست.[۲]
در نمایشهای معروف روم باستان، از ببر هیرکانی برای جنگ با پهلوانان استفاده میشد. تا حدود قرن هفدهم، آشنایی بیشتر دنیای غرب با همین ببر هیرکانی بودهاست و چندان اطلاعاتی دربارهی ببرهای هندوستان نداشتهاند و شاید به همین علت است که شکسپیر در داستان مکبث از ببر مازندران سخن میگوید.
ببر هیرکانی در دوران حیات خود در کنار ببر سیبری و ببر بنگال بزرگترین گربهسانان دنیا بودند. ببر سیبری(آمور) نزدیکترین نوع ببر به ببر مازندران است. گروهی از محققان در مطالهای که در سال ۲۰۰۹ انتشار یافت با مشاهده تفاوت ژنتیکی اندک میان این دو نوع ببر پیشنهاد دادهاند که این دو را بایستی یک زیرگونه محسوب کرد. بر اساس این مطالعه جد ِ مشترک این دو نوع ببر در زمانی کمتر از ده هزار سال پیش از شرق چین از طریق مسیر گانسو-جاده ابریشم وارد آسیای میانه شده و سپس گروهی که به ببر سیبری تبدیل شدند، به سوی شرق دور روسیه حرکت کردهاند. در حالی که در گذشته آنها در سرزمینی که از آناتولی تا شرق سیبری ادامه یافت زندگی میکردند و محل زندگی آنها متصل به یکدیگر بود اما فعالیتهای انسانی به مرور باعث جدایی محل زندگی ببرهای هیرکانی و سیبری از یکدیگر شده است.[۳]
محتویات
مشخصات
رنگ پشت زرد متمایل به نارنجی و زیر بدن سفید است. نوارهای قهوهای باریکی در تمام سطح بدن دیده میشود. پشت گوشها سیاه است و لکه سفیدی در وسط آن وجود دارد. ببر خزر شباهت زیادی به ببر بنگال داشت ولی نوارها به پهنی آن نیست و رنگ پهلوها نیز قهوهای تر است. موهای بدن در فصل زمستان رشد زیادی دارد و موهای صورت مانند ببر سوماترا بلند است.قادر است 10 متر به صورت افقی بپرد. برخلاف اغلب گربه سانان به آب تنی علاقه زیادی دارد. گاهی اوقات ساعات گرم روز را در آب میگذراند. او قادر است دهها کیلومتر در آب شنا کند.
انقراض ببر مازندران

آخرین ببرهای کاسپین ایران در استان گلستان فعلی دیده شدند. بر اساس یکی از گزارشها آخرین ببر مازندران در سال ۱۳۳۸ در جنگلهای گلستان، در منطقه مینودشت، به دست تعدادی شکارچی محلی شکار شد. در قفقاز آخرین شکار ببر در سال ۱۹۲۲ در نزدیکی تفلیس اتفاق افتاد. در ترکمنستان آخرین ببر در سال ۱۹۵۴ دره رود سومبار در کوههای کپه داغ شکار شد. در قزاقستان هم آخرین شکار ببر در سال ۱۹۴۸ در سواحل دریاچه بالخاش اتفاق افتاد. در ازبکستان هم دلتای آمودریا در ساحل دریاچه آرال آخرین پناهگاه این جانور بود. به طور کلی نسل ببر کاسپین تا دهه ۱۹۷۰ در تمامی مناطق به کلی منقرض شده بود هرچند پس از آن گزارشهای مکرری از مشاهده این جانور و حتی شکار آن در کشورهای مختلف منطقه اعلام شده اما هیچ مدرکی در این مورد به دست نیامده است.
از ببر کاسپین تنها یک نقاشی رنگی و چند عکس و چند پوست به جا ماندهاست. عکسها و پوستها نشان میدهند که رنگ ببر کاسپین از ببر بنگال روشنتر، و تااندازهای نارنجی مایل به قرمز و نوارهای عرضی آن باریکتر و منظمتر و به تعداد بیشتر بودهاست. موهای بدن ببر کاسپین بلندتر و پُرپُشت تر از ببر بنگال و کوتاهتر از ببر سیبری و جثه آن بزرگتر از ببر بنگال و کوچکتر از ببر سیبری بودهاست.
ببر کاسپین، مرال، گراز، شوکا، خرگوش ، پرندگان ، خزندگان ، گربه وحشی و هنگام گرسنگی و کمبود غذا، گاو و گاومیش اهلی شکار میکرده.
شکار بی رویه، خشک کردن نیزارها و مرداب ها برای کشاورزی، باغداری و خانه سازی، و از میان رفتن جنگل های جلگه ای سبب نابودی نسل ببر در ایران شدهاست.
ببر کاسپین بسیار نزدیک به ببر سیبری بوده و این دو تیره، تنها حدود ده هزار سال است که از هم جدا شدهاند. بررسی دیانآ بقایای یافته شده از ببر کاسپین و مقایسه آن با ببر سیبری، نشان میدهد این دو تیره تنها در یک نوکلئوتید تفاوت دارند و هر دو از یک زیرگونه بودهاند. همین امر احتمال بازگشت ببر کاسپین به چرخه طبیعت را قوت بخشیدهاست.[۴]
طرحهای پیشنهادی احیا
مطالعات جدید که از خویشاوندی نزدیک ببرهای سیبری و هیرکانی حکایت دارند موجب شده که بحثهایی در مورد احیای نسل این جانور در آسیای میانه مطرح شود. مطالعهای در مورد امکان احیای این جانور در دلتای آمودریا در ازبکستان که در سال ۲۰۰۹ منتشر شده نشان میدهد که برای ایجاد یک جمعیت پایدار ببر به حدود ۱۰۰ ببر نیاز است که منطقهای یکپارچه به وسعت حداقل ۵ هزار کیلومتر مربع با جمعیت غنی از شکار را میطلبد. اما چنین زیستگاهی در حال حاضر وجود ندارد و فراهمآیی آن هم دستکم در کوتاه مدت امکان پذیر نیست. همچنین در این تحقیق منطقه اطراف دریاچه بالخاش در قزاقستان به عنوان گزینه دیگری برای بررسی اجرای این طرح پیشنهاد شده است.[۵]
سازمان حفاظت محیط زیست در ۳۰ فروردین ۱۳۸۹ اعلام کرد که ایران و روسیه ، یک قلاده ببر کاسپین را با یک قلاده پلنگ ایرانی مبادله میکنند و قرار است طرح احیای ببر کاسپین به مدت پنج سال بر عهدهٔ روسها باشد.[۶]
در واکنش به این ادعا، جانورشناسان بسیاری مدعی شدند که ببر وارد شده، ببر سیبری است و نه ببر کاسپین. [۷] آنان معتقد بودند که زیستگاه مناسب ببر سیبری نه در مازندران که نه در گلستان وجود ندارد.[۸]
آنها همچنین مبادله پلنگ ایرانی و ببر سیبری را مرتبط با فعالیتهای زیست محیطی ندانسته و تنها یک عمل تبلیغاتی و دیپلماتیکی دانستند. ایران هیچوقت ببر سیبری نداشته و ببر کاسپین، بومی ایران است که منقرض شده .[۹]
این ببرها که قرار بود در زیستگاه طبیعی شان رها شوند، به دلیل آماده نبودن شرایط تحویل باغ وحش تهران در پارک ارم نگهداری شدند.
نُه ماه بعد در دهم دی ماه یکی از ببرها در باغ وحش تلف شد و دیگری به شدت بیمار است. علت بیماری تنفسی آنها خوردن گوشت خر ، ایدز ویژه جانوران و مشمشه[۱۰] (بیماری ای که به دلیل عدم رعایت بهداشت به وجود می آید) ذکر شده است و آلودگی هوا نیز در تشدید بیماری آنها موثر بوده است.[۱۱]
ببر مازندران در فرهنگ ایران
ببر در فرهنگ کشورهای هند و چین نقش بسیار پر رنگی دارد. ببر به نوبه ی خود در فرهنگ و تاریخ ما نقش داشته است. در ادبیات م همیشه از ببر به عنوان نماد شجاعت و نیرومندی یاد میشود.
نمونه هایی از یادکرد ببر در ادبیات فارسی:
پیمبر تویی هم تو ببر دلیر | بهر کینه گه چون سرافراز شیر (فردوسی) | |
به پیشم چه ببر و پلنگ و هزبر | به پیکان فروبارم آتش ز ابر (فردوسی) | |
بکوهم درانداز تا ببر و شیر | ببینند چنگال مرد دلیر (فردوسی) | |
بیشه ها یکسره پر ساخته از شیر و ز ببر | قلعه ها از درم بسته و صندوق گهر (فرخی) | |
اندران بیشه که یکبار گذر کرد ملک | نکند شیر مقام و ندهد ببر آواز (فرخی) | |
چنین داستان آمد از گفت شیر | که شاه ددان است ببر دلیر (اسدی توسی) | |
غو پیشرو خاست اندر زمان | که آمد به ره چار ببر دمان (اسدی توسی) | |
به پیش اندر آمد یکی تند ببر | جهان چون درخش و خروشان چو ابر (اسدی توسی) | |
قدر تو کی دل نهد بر فلک و چون بود | در وطن عنکبوت کردن ببر آشیان (خاقانی) |
جستارهای وابسته
منابع
![]() |
اطلاعات مرتبط در ویکیگونه: Panthera_tigris_virgata |
- از دانشنامهٔ رشد
- پرش به بالا ↑ The Caspian Tiger
- پرش به بالا ↑ 10 Most Amazing Extinct Animals - Oddee.com
- پرش به بالا ↑ Mitochondrial Phylogeography Illuminates the Origin of the Extinct Caspian Tiger and Its Relationship to the Amur Tiger Carlos A. Driscoll, Nobuyuki Yamaguchi, Gila Kahila Bar-Gal, Alfred L. Roca, Shujin Luo, David W. Macdonald, Stephen J. O'Brien
- پرش به بالا ↑ «انجیاو یوزپلنگ ایرانی». بازبینیشده در ۱۵ خرداد ۱۳۸۸.
- پرش به بالا ↑ Jungius, H., Chikin, Y., Tsaruk, O., Pereladova, O. (2009). Pre-Feasibility Study on the Possible Restoration of the Caspian Tiger in the Amu Darya Delta. WWF Russia
- پرش به بالا ↑ [دنیای اقتصاد]. «ببر مازندران وارد میشود.» (فارسی). روزنامهٔ دنیای اقتصاد، ۳۰ فروردین ۱۳۸۹. بازبینیشده در ۳۰ فروردین ۱۳۸۹.
- پرش به بالا ↑ [پول]. «احیای نسل ببر هیرکانی غیرممکن است.» (فارسی). روزنامهٔ پول، ۳ اسفند ۱۳۸۸. بازبینیشده در ۳ اسفند ۱۳۸۸.
- پرش به بالا ↑ [پول]. «احیای نسل ببر هیرکانی غیرممکن است.» (فارسی). روزنامهٔ پول، ۳ اسفند ۱۳۸۸. بازبینیشده در ۳ اسفند ۱۳۸۸. «به اعتقاد من کاری که صورت گرفته یک کار باغ وحشی است و اصلاً در حد وظایف سازمان محیط زیست نبوده و بهتر این بود که یک باغ وحش این ببرها را میخرید وآنها را به مردم نمایش میداد که البته با توجه به اینکه ببر یک گونه در معرض خطر جهانی است خرید و فروش آن هم ممنوع است اما میتوان آنها را همین حالا به باغ وحش داد.»
- پرش به بالا ↑ [پول]. «احیای نسل ببر مازندران غیرممکن است.» (فارسی). روزنامهٔ پول، ۳ اسفند ۱۳۸۸. بازبینیشده در ۳ اسفند ۱۳۸۸. «مبادله پلنگ ایرانی و ببر سیبری ارتباطی با فعالیتهای زیستمحیطی نداشته و یك عمل تبلیغاتی و دیپلماتیكی است. ایران هیچوقت ببر سیبری نداشته و ببر هیركانی بومی ایران است كه منقرض شده و امضای چنین توافقنامههایی اقداماتی نمایشی است كه ریشه در تبلیغ روابط دیپلماتیك دوطرفه دارد و هیچ سودی برای محیطزیست منطقه ندارد.»
- پرش به بالا ↑ علت مرگ ببر سيبري «مشمشه» اعلام شد، ایسنا، 1389/10/15
- پرش به بالا ↑ بی بی سی
- سیاهه قرمز IUCN از گونههای انقراض یافته
- ببرها
- پستانداران آسیا
- پستانداران اروپا
- پستانداران جمهوری آذربایجان
- پستانداران منقرضشده آسیا
- جانوران ایران
- جانوران درشت اوراسیا
- جانوران منقرض شده
- جانوران منقرض شده ایرانی
- سیاهه قرمز IUCN از گونههای به طور بحرانی در معرض خطر
- گربهسانان
- گونههایی که به دلیل فعالیتهای انسانی از دست رفتهاند
- محیط زیست در ۱۹۵۸ (میلادی)
[ دو شنبه 30 دی 1392برچسب:ببر,ببر مازندران,پلنگ ایرانی,یوز پلنگ ایرانی,
] [ 19:38 ] [ امیرحسین اسلامی ][
پلنگ ایرانی
پلنگ ایرانی | |
---|---|
![]() |
|
وضعیت بقا | |
طبقهبندی علمی | |
فرمانرو: | جانوران |
شاخه: | طنابداران |
رده: | پستانداران |
راسته: | گوشتخواران |
تیره: | گربهسانان |
سرده: | |
گونه: | پلنگ |
زیرگونه: | P. p. saxicolor |
نام سهجملهای | |
Panthera pardus saxicolor Pocock, 1927 |
|
مترادفها | |
Panthera pardus dathei |
پلنگ ایرانی (نام علمی: Panthera pardus saxicolor[۱]) بزرگترین یا یکی از بزرگترین زیرگونههای پلنگ است که بومی غرب آسیا است و در فهرست جانوران «در معرض خطر انقراض» آییوسیان قرار دارد.
محتویات
مشخصات جسمی
این پلنگ در اکثر نقاط ایران یافت میشود اما اندازهها و رنگ آنها با هم تفاوت قابل توجهی دارند. به طور کلی طول بدن پلنگهای بالغ به ۱۶۰ و گاهی تا ۱۸۰ سانتیمتر میرسد و طول دم آنها ۱۱۰ سانتیمتر است. وزن این پلنگ هم تا ۹۰ کیلوگرم و ارتفاع آن تا شانه تا ۷۵ سانتیمتر میرسد.[۲]
جمعیت
شمار پلنگهای ایرانی بالغ در سراسر کشورهای محل زیست آن کمتر از ۸۷۱ تا ۱۲۹۰ قلاده برآورد میشود. تازهترین برآوردهای ملی به این شرح است: ۵۵۰ تا ۸۵۰ در ایران، ۲۰۰ تا ۳۰۰ در افغانستان، ۷۸ تا ۹۰ در ترکمنستان، حداکثر ۱۰ تا ۱۳ در ارمنستان، حداکثر ۱۰ تا ۱۳ در آذربایجان، ۳ تا ۴ در قراباغ، حداکثر ۵ در گرجستان، حداکثر ۱۰ در قفقاز شمالی فدراسیون روسیه و حداکثر ۵ قلاده در ترکیه.
ایران مهمترین زیستگاه پلنگ در خاورمیانه است و جمعیت مناسب پلنگ در این کشور امکان بقای گروههای کوچک این حیوان در قفقاز، شرق ترکیه و احتمالاً ترکمنستان را از راه مهاجرتهای بینمرزی افزایش میدهد. با این حال تراکم جمعیتی پلنگ در ایران بسیار پایین است و ۰٫۰۶ تا ۰٫۱ قلاده در هر ۱۰۰ کیلومترمربع برآورد میشود.
وضعیت حفاظتی

اصلیترین تهدید پیشروی بقای این حیوان جداشدن زیستگاهها و قطع ارتباط ژنتیکی گروههای مختلف این حیوان است که معمولاً به تشکیل گروههای بسیار کوچک منجر شدهاست. بهطوریکه در همه قلمرو زیستی این حیوان هیچ گروه جمعیتی وجود ندارد که دربرگیرنده بیش از ۱۰۰ پلنگ بالغ باشد.
کاهش طعمه بر اثر شکار انسانها، گسترش زیربنایی، مزاحمتهای انسانی و از میان رفتن زیستگاه (شامل چیدن گیاهان و قارچهای خوراکی، ساخت معدن، جادهسازی، جنگلزدایی، آتشسوزی و چرای دام) عواملیست که منجر به تکهتکهشدن زیستگاههای حیوان شدهاست. بحران اقتصادی پس از فروپاشی شوروی و کاهش نظارت بر مناطق حفاظتشده باعث شد تا با شکار بیرویه حیوانات سمدار در آسیای میانه و قفقاز و همچنین فعالیتهای اقتصادی در نواحی محل زندگی پلنگ جمعیت انواع بز کوهی، گوسفند وحشی، مرال، شوکا که طعمههای اصلی پلنگ میباشند، به شدت کاهش پیدا کند و این امر تأثیر منفی بر جمعیت این حیوان بگذارد. گراز تنها شکار پلنگ است که جمعیت آن در سالهای اخیر کاهش چندانی نداشتهاست.[۳]
شکار مستقیم این حیوان ممکن است بهعنوان تروفه (شکار افتخاری)، برای فروش پوست (به ویژه در افغانستان)، تیراندازی برای حفاظت از حیوانات خانگی (به ویژه در ایران و ترکمنستان) و کشتن به محض مشاهده (بیشتر در قفقاز و شرق ترکیه) صورت گیرد. این موارد شایع نیست ولی با توجه به جمعیت کوچک این حیوان تأثیر قابل توجهی بر ادامه حیات گروههای کوچک این حیوان دارد. بهویژه در قفقاز که پلنگها در تعدادی ناچیز در مناطقی گسترده پراکندهاند و از بین رفتن حتی یک عدد از آنها ثبات جمعیتی را برهم میزند، به همین دلیل حتی در مناطقی که از نظر شکار غنی هستند، همچون جنوب ارمنستان، تعداد واقعی پلنگها بسیار کمتر از چیزی است که با توجه به تعداد حیوانات شکار آن میتوان حدس زد.
در تهران در سال ۱۹۹۸ یک انجمن غیر دولتی به نام «انجمن حفاظت از پلنگ ایرانی» ایجاد شده که کوششهایی را در این زمینه انجام میدهد. این انجمن به کوشش علی عقیلی، عضو اتحادیه بینالمللی حفاظت از محیط زیست شکل گرفته است.[۴]
طعمه
غذای پلنگ با توجه به منطقهای که در آن زندگی میکند متفاوت است. بخش عمده رژیم غذایی پلنگ ایرانی از شکار سمداران میانجثه همچون بز کوهی (کل و بز)، انواع گوزن به ویژه مرال، گوسفند وحشی (قوچ و میش)، انواع غزال به ویژه آهوی گواتردار ایرانی، و گراز تأمین میشود. در کنار آن از شکارهای کوچکتری نظیر موش، خرگوش و تشی و گوشتخواران کوچکتر مانند روباه و شغال در کنار انواع پرندگان و خزندگان طعمه او میگردند. در ایران شکار اصلی این جانور کل و بز است و محل زندگی پلنگ نیز تا حد زیادی با محل زندگی کل و بز همسانی دارد.
نام
این پلنگ در زبان انگلیسی Persian Leopard خوانده میشود.[۵]
نگارخانه
-
پلنگ ایرانی در باغوحش برلین.
پانویس
[ دو شنبه 30 دی 1392برچسب:پلنگ,پلنگ ایرانی,
] [ 19:33 ] [ امیرحسین اسلامی ][
اگر خواستید کتاب کامل حماسه حسینی راکه کتاب ارزشمند ونفیسی ست و نوشته ی شهید مرتضی مطهری است را دانلود کنید:
[ چهار شنبه 11 دی 1392برچسب:دانلود,دانلود کتاب حماسه حسینی,دانلود کتاب نفیس,
] [ 10:17 ] [ امیرحسین اسلامی ][
حتماً کلیپ خنده دار تعزیه شیر را دانلود کنید.
در ضمن حتماً سری به بخش پیوند های روزانه بزنید.مخصوصاً لینک درمان سینوزیت و گرفتگی بینی که برای افرادی مثل من که این بیماری ها یا یکی ازآن ها را دارند خیلی مفید است. این مطلب به صورت یک صفحه word است که باید آن را دانلود کنید.
[ چهار شنبه 4 دی 1392برچسب:فیلم,کلیپ,تعزیه شیر,کلیپ تعزیه شیر,کلیپ خنده دار تعزیه شیر,دانلود کلیپ خنده دار,
] [ 20:37 ] [ امیرحسین اسلامی ][